Arjantin’de ‘gökten yağan cesetler’in öyküsü*
Denize bakan bir erkek çocuğunun heykeli Arjantin’de zorla kaybedilen 14 yaşındaki bir çocuğun anısına inşa edildi. Öldürülen çocuk yaşasaydı heykeli yapan Claudia Fontes ile aynı yaşta olacaktı.
Heykel, Arjantin’de devlet terörü mağdurları için anıt yapma kanunu kapsamında inşa edilen hafıza merkezinde yer almaktadır. (1)
(Parque de La Memoria y Monumento A Las Victimas del Terrorismo de Estado / Devlet Terörü Mağdurları için Hafıza ve Anıt Parkı)
*1970'lerin sonunda Buenos Aires’de yaşayan Marcos Queipo, “Askeri uçakların, bölgeye garip paketler attıklarını hatırlıyorum. İçlerinde ne vardı bilmiyordum” diyor. Bu paketlerin, nehir kenarlarında sürüklendiğini gördüğünü belirtiyor. “Birini açtığımda ödüm patladı. Paketlerin içinde cesetler vardı.” (2)
GEÇMİŞLE YÜZLEŞME: Arjantin Deneyimi
Arjantin’in son askeri hükümetinin iktidarda olduğu 1976–1983 yılları arasında 11.000’i resmi rakamlarla doğrulanmış 30.000’den fazla zorla kaybedilme olduğu düşünülüyor.
Yaşayan Kayıplar — Plaza de Mayo (Mayo Meydanı) Büyükanneleri
Rejimin en büyük toplama kampı, ESMA’da (Escuela Mecanica de la Armada– Donanma Mekanik Okulu) tutulan hamile kadınların çok azı kurtulmuş, bebekleri ise rejim ile bağlantılı ailelere verilmiştir. (3)
Zorla Kaybetme nedir?
BM Herkesin Zorla Kaybetmelere Karşı Korunması Hakkında Uluslararası Sözleşmeye göre “(…) devlet görevlilerinin ya da devletin yetkilendirmesi, desteği veya göz yummasıyla hareket eden kişilerin ya da kişi gruplarının gözaltına alma, tutuklama, kaçırma ya da diğer herhangi bir biçimde özgürlükten yoksun bırakması ve bu durumdaki bir kimseyi, özgürlükten yoksun bırakmayı kabul etmenin reddedilmesi veya kaybedilen kişinin akıbetinin ya da nerede olduğunun gizlenmesiyle, hukukun koruması dışına çıkarması(…)” durumunu ifade eder. (4)
Türkiye’de durum nedir?
Türkiye’deki verilere göre 1300 civarında zorla kaybedilen kişi olduğu saptanıyor. Hakikat Merkezi’nin çalışmalarına göre 500+ vakada UA ilkelere göre ispat kriteri karşılanıyor. Bu 500+ kişinin 28’i ise çocuk. (5)
Birleşmiş Milletler 2010 yılında aldığı kararla 30 Ağustos’u Uluslararası Zorla Kaybedilenler Günü olarak anmaya başladı. Çünkü Ayşe Öktem’in de dediği gibi:
HATIRLAMAK İYİLEŞTİRİR
AYŞEGÜL AĞUR
Kaynak ve Referanslar:
3:
